Wyrok WSA w Warszawie w sprawie dotyczącej skargi na decyzję Komisji Weryfikacyjnej (dot. ul. Smolnej 32, dz. nr 67).

     Komisja do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich postanowieniem z 26 lipca 2018 r. wszczęła z urzędu postępowanie rozpoznawcze w sprawie decyzji Prezydenta m.st. Warszawy z 3 października 2008 r. oraz zmieniającej ją decyzji Prezydenta m.st. Warszawy z 3 sierpnia 2015 r., dotyczących nieruchomości położonej w Warszawie przy ul. Smolnej 32, stanowiącej działkę nr 67.

     Decyzją z 17 września 2018 r., Komisja stwierdziła nieważność decyzji Prezydenta m.st. Warszawy z 3 października 2008 r. oraz decyzji Prezydenta m.st. Warszawy z 3 sierpnia 2015 r.

     W uzasadnieniu decyzji Komisja wskazała, iż w toku postępowania prowadzonego z wniosku dekretowego Prezydent m.st. Warszawy rażąco naruszył prawo,  poprzez skierowanie decyzji z 3 października 2008 r. do osób zmarłych reprezentowanych przez kuratora. Ponadto, Prezydent m.st. Warszawy naruszył przepisy postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7, art. 77 § 1, art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 7 ust. 1 dekretu, poprzez nieustalenie przesłanki posiadania gruntu przez dotychczasowego właściciela lub następcę prawnego dawnego właściciela w chwili złożenia wniosku dekretowego.

     W ocenie Komisji, także decyzja z 3 sierpnia 2015 r. wydana w trybie art. 155 k.p.a. w celu konwalidowania decyzji reprywatyzacyjnej z 3 października 2008 r., została wydana z rażącym naruszeniem prawa. Wzruszenie ostatecznej decyzji w tym trybie może bowiem dotyczyć wyłącznie takich decyzji, które nie są dotknięte kwalifikowanymi wadami, a zatem decyzji prawidłowych lub decyzji dotkniętych wadami lżejszymi, czyli niekwalifikowanymi. Ponadto, Prezydent m.st. Warszawy wydał decyzję zmieniającą decyzję reprywatyzacyjną w trybie art. 155 k.p.a. bez wymaganej zgody stron postępowania i bez rozważenia słusznego interesu strony lub interesu społecznego.

     Na decyzję Komisji z 17 września 2018 r. skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wnieśli B. C., A. S., K. L., A. S., B. S., Z. S., W. S. oraz Miasto Stołeczne Warszawa (tylko w części dotyczącej fragmentów uzasadnienia tej decyzji).

     Wyrokiem z 22 maja 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję.

     W ustnych motywach uzasadnienia wyroku Sąd nie podzielił stanowiska Komisji, że decyzja dekretowa z 3 października 2008 r. została wydana z rażącym naruszeniem prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.  

     W ocenie Sądu mimo, iż decyzja ta wydana została w stosunku do osób zmarłych, to jednak nie można uznać, że było to „rażące” naruszenie prawa, ponieważ finalnie - uwzględniając niejednolite poglądy orzecznictwa sądowego w kwestii oceny tego rodzaju naruszenia oraz skutki decyzji zmieniającej, wskazującej właściwy krąg uprawnionych - decyzja zmieniana, rozpatrywana jako całość z decyzją zmieniającą, nie wywołała skutków niemożliwych do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności. Sąd zaznaczył, że w orzecznictwie sądowym skierowanie decyzji do osoby zmarłej kwalifikowane jest niekiedy jako przesłanka do wznowienia postępowania.

     Sąd nie podzielił zarzutu Komisji, że Prezydent m.st. Warszawy wydał decyzję zmieniającą w trybie art. 155 k.p.a. bez wymaganej zgody stron postępowania. Zgoda w rozumieniu art. 155 k.p.a. dotyczy bowiem stron postępowania z decyzji pierwotnej. Sąd uznał, że nie było „rażąco” wadliwe sanowanie wady decyzji zmienianej w trybie z art. 155 k.p.a., skoro przepis ten wprost nie zabrania takiej weryfikacji decyzji.

     Jeżeli chodzi o przesłankę „słusznego interesu strony”, to w ocenie Sądu była ona spełniona, skoro wnioskodawcy domagali się weryfikacji decyzji w tym trybie, a w orzecznictwie sądowym prezentowane są poglądy, że do uwzględnienia wniosku o zmianę wystarczy wykazanie choćby jednej z przesłanek z art. 155 k.p.a.  

     Sąd nie podzielił również zarzutu Komisji odnośnie naruszenia przez Prezydenta m.st. Warszawy przepisów postępowania, tj. art. 7, art. 77 § 1, art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 7 ust. 1 dekretu, poprzez nieustalenie przesłanki posiadania nieruchomości przez jej dotychczasowych właścicieli w dacie złożenia wniosku dekretowego.

     Przede wszystkim Sąd uznał, że podstawa weryfikacji decyzji reprywatyzacyjnej z art. 29 pkt 4a i 4b ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa (Dz. U. z 2018 r. poz. 2267) nie może być podstawą do stwierdzania nieważności decyzji w oparciu o art. 29 ust. 1 pkt 3a tej ustawy. Potencjalne naruszenie prawa procesowego nie może bowiem świadczyć o nieważności decyzji. Rozważania Komisji odnośnie nieustalenia posiadania były zatem zbędne, skoro organ stwierdził nieważność decyzji reprywatyzacyjnych z innego powodu.

     Zdaniem Sądu z art. 7 ust. 1 dekretu, rozpatrywanego na tle innych regulacji prawnych i ówczesnych realiów, nie wynika, aby przesłanka posiadania gruntu odnosiła się do dotychczasowego (przeddekretowego) właściciela nieruchomości oraz, że posiadanie należało rozumieć wyłącznie jako nieprzerwane, aktywne władanie gruntem. Nawet jednak gdyby przyjąć, że dotychczasowy właściciel gruntu musiał spełniać przesłankę posiadania i aktywnie wykonywać swe władztwo, w rozumieniu zaproponowanym przez Komisję, to i tak zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do uznania, że przesłanka posiadania z art. 7 ust. 1 dekretu nie została spełniona.

Wyrok jest nieprawomocny. Stronom przysługuje możliwość złożenia skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego.